مقدمه
بیشک یکی از حساسترین نقاط تعیین کننده در تاریخ پرفراز جمهوری اسلامی ایران، اعلام پذیرشِ قطعنامه از سوی بنیانگذار کبیر انقلاب حضرت امام خمینی (رحمتالله علیه) می باشد. متنِ کلماتی که امام(ره) در این باره ایراد فرموده اند، از همان هنگام تا به امروز با اصطلاح ِ مشهور «نوشیدن جام زهر»، عجین و همراه گشته است به گونه ای که اذهان ایرانیانِ معاصر، به محض مواجه با این اصطلاح، «پذیرش قطعنامه» را تداعی می کند.
در خصوصِ این متنِ تاریخی و اثرساز، همیشه دو نکته برای نگارنده عجیب و مورد سؤال بوده است:
نکتهی نخست این که چرا هیچ گاه محققان و یا رسانه ها به این امر اشاره نمی کنند که مراد و مقصودِ حضرت امام (قدس سره) از استخدامِ این معنای ویژه و خاص چه بوده است؟ و چرا در میان هزاران واژه ای که امام(ره) می توانست برای ابراز ناخرسندیِ خود استخدام فرماید واژه های ِ به خصوصِ« جام زهرآلود» را برگزیده اند؟
آیا این معنا، اصطلاحی خودآفریده و ابتکاری ادبی از سوی امام بوده است و یا این که «جام زهر» پیشینه ای خاص و یا حکایاتی ویژه داشته است؟
آیا در این اصطلاح، تلمیحی نهفته است که ناظر به واقعه ای تاریخی و مسبوق به سوابقی معروف است که نزد اهل فن دارای معانی ویژه و روشن است؟
نکتهی دوم این که حضرت امام در متنِ کلماتِ خود، در جای دیگر می فرمایند «از زهر کشنده تر». اگرچه این مفهوم شدیدتر و عمیق تر از معنای «جام زهرآلود» است و از شدت و حدت بیشتری برخوردار است و امام (قدس سره) نیز بیشترین تأکید را با به کارگیریِ اصطلاحِ «از زهر کشنده تر» بیان فرموده اند اما عجیب است که چرا در میانِ عامهی مردم جای خود را نگشوده و از سوی رسانه ها نیز بر آن تاکیدِ کافی نشده است. حال آن که کلماتِ «از زهر کشنده تر» درونِ همین متن و در کنارِ جام زهرآلود ایراد شده است.
اما مهم ترین ویژگی در بابِ این متن، که همگان به اتفاق بر آن اذعان دارند، رازآلود بودنِ متنِ کلام و شرایطِ روحیِ صاحبِ متن در حینِ نوشتنِ آن می باشد، امری که تا به امروز در طیف های مختلف سیاسیون و غیرهم محل اختلاف و تضارب آراء بوده است.