۱_ سطح خارجی شهابسنگ ها با پوسته ای ازموادمذاب پوشیده شده است.حرارتی که هنگام عبور شهابسنگ ازاتمسفرزمین تولیدمی شود،موجب ایجادلایه نازکی ازموادمذاب در سطح سنگ می گردد.ازآنجایی که ترکیب شهاب سنگ ها بایکدیگرمتفاوت است،شکل ظاهری اینلایه نازک که اصطلاحآ«پوسته ذوب شده»نامیده می شود،درتمام شهابسنگ یکسان نیست.درنمونه های تازه معمولآمات وسیاه رنگ است.این پوسته دربعضی ازشهاب سنگهای تازه افتاده،شبیه یک لایه پلاستیکی سیاه ودرخشان به نظرمی رسد،درحالی که دربرخی دیگر،به رنگ قهوهای روشن مایل به زرداست. از زمانی که یک شهابسنگ روی زمین می افتد،هوازدگی آن آغازمی شود.شدت تاثیراین فرایندبستگی به شرایط آب وهوایی محل وزمان قرارگرفتن نمونه دراین شرایط دارد.شدت وسرعت هوازدگی درآب وهوای گرم ومرطوب به مراتب بیشترازآب وهوای سردوخشک است. هوازدگی موجب اکسیداسیون پوسته شهابسنگها می شودورنگ سیاه آن رابه قهوه ای تغییرمی دهد. پوسته ذوب شده بسیارنازک ومعمولآ ضخامت آن درحدیک ورق کاغذضخیم(کمترازیک میلیمتر)است.روی سطح پوسته ذوب شده بعضی ازشهابسنگهایی که تازه سقوط کرده اند، خطوطی دیده می شودکه حاصل جریان یافتن قطرات ریزموادذوب شده اندواصطلاحآ«خطوط جریان»نامیده می شوند. ازطرف دیگر،روی سطح اغلب سنگ های زمینی هنگامی که برای مدتی طولانی درمعرض عوامل جوی وتابش نورخورشیدقرارمی گیرند،پوشش نازک تیره ای با جلای فلزی ودرخشان تشکیل می شودکه اصطلاحآ«جلای بیابان»نامیده می شود.جلای بیابان اغلب باپوسته ذوب شده درشهابسنگها اشتباه می شود.
2_در2/92 درصدشهابسنگها،آهن طبیعی (بلورهای آهن به شکل فلزآزاد)به صورت یکی ازاجزای سازنده ترکیب کانی شناسی شهابسنگها حضورداردودرنتیجه،بیشترشهابسنگها کم وبیش جذب آهنربا می شوند.البته این یک ویژگی منحصربه فرد نیست،زیرا ازیک طرف،گروه کوچکی ازشهابسنگها جذب آهنربا نمی شوندوازطرف دیگر،بعضی ازسنگهای زمینی نیزبه دلیل داشتن سایرکانی های مغناطیسی جذب آهنربا می شوند.امابه هرحال،این ویژگی نیز می تواند درکنارسایرمواردبه عنوان تفاوتی دیگربین شهابسنگها وسنگ های زمینی مطرح شود.
3_ اگربتوانیدپوسته ذوب شده سطحی راباساییدن برطرف کنیدویاگوشه ای ازسنگ رابا استفاده ازیک اره سنگبری ببرید،مشاهده ساختاردرونی آن،دوسرنخ مهم رادراختیارشما قرار می دهد:نخست این که اگرسنگ شمایک شهابسنگ کندریتی معمولی باشد،درمقطه تازه آن میتوان پولک های ریزوفلزی آهن طبیعی رادرمتن سنگ مشاهده کرد.این پولک ها ممکن است به دلیل زنگ زدگی درسطوح شکسته شده هوازده قابل مشاهده نباشند.امابه جزکندریت های به شدت هوازده شده،دراغلب کندریت ها باایجاد یک سطح تازه میتوان آنرادید.به دلیل فراوانی اکسیژن دراتمسفروپوسته زمین،آهنطبیعی درپوسته زمین بسیارکمیاب و تنها درسه ناحیه یافت شده است. به همین دلیل،اصولامشاهده آهن طبیعی(به هرمقدار) دریک سنگ،دلیل بسیارخوبی برای منشأفرازمینی آن است.
4_ دومین سرنخمهمی که میتوان درسطح تازه شکسته یا بریده شده بیشتر شهابسنگها مشاهده کرد،حضورکندریول هادرمتن شهابسنگهای کندریتی است.کندریولها اجسامی کوچک وکروی هستند که قطرآنهابه طورمتوسط 1میلی متروبه ندرت بزرگتراست. کندریولها بیشترازکانی های سیلیکاتی نظیرالیوین یاپیروکسن تشکیل شده اند وازانجایی که هرگزدر سنگهای زمینی دیده نشده اند،حضورشان میتواندتأییدی برمنشأ فرازمینی سنگ شماباشد.
5_ تقریبا تمامشهابسنگها دارای مقدارقابل توجهی نیکل درترکیب شیمیایی خود هستند.این درحالی است که سنگ های پوسته زمین ازنظرمحتوای نیکل بسیارفقیرند. به این ترتیب، انجام یک تجزیه شیمیایی کم هزینه به منظورسنجش مقدارنیکل موجود درسنگ، درکنارسایرعلائم می تواند درشناسایی منشأ سنگ مفید واقع شود.
برگرفته از: مجله رشد
گردآورنده: علی منصوری
چند تا لطیفه از غضنفر